W ramach obchodów święta 22 lipca i 25-lecia PRL-u oraz rocznicy wyzwolenia Przeworska spod okupacji hitlerowskiej, w 1969 r. w Przeworsku odsłonięty został Pomnik Walki i Męczeństwa (dziś Pomnik Milenijny).
Lokalna prasa donosiła wówczas, że pod lokalizację pomnika przekazano najpiękniejszy plac w Przeworsku. Autorem projektu pomnika był znany jarosławski artysta Edward Kieferling. Koszt budowy pomnika wyniósł 500 tys. zł, finansowany z „dobrowolnych” wpłat mieszkańców Przeworska i powiatu przeworskiego, zakładów pracy, kółek rolniczych, szkół oraz z dotacji Prezydium Powiatowej Rady Narodowej w Przeworsku i z Centralnego Funduszu Budowy Pomników z Warszawy. Na placu w nowopowstającym centrum miasta zgromadziły się tysięczne rzesze mieszkańców miasta – weterani ruchu robotniczego i ludowego, kombatanci II wojny światowej, działacze partyjni, załogi miejscowych zakładów pracy i instytucji, liczna młodzież. Przybyli również: I sekretarz KW w Rzeszowie Władysław Kruczek, prezes WK ZSL Leopold Szydłowski, wiceprezes WK SD Franciszek Błoński, przewodniczący Prezydium WRN Franciszek Dąbal, przewodniczący ZO ZBoWiD Józef Tkaczow, poseł na sejm Mieczysław Kaczor, redaktor naczelny tygodnika „Rada Narodowa” Michał Szpringer i inni. Wśród zaproszonych gości była również delegacja radziecka z Drohobycza. [Uroczystości w Przeworsku dla uczczenia 25-lecia PRL, „Nowiny Rzeszowskie”, nr 193, 28 lipca 1969 r.]
Pomnik odsłonił Władysław Kruczek, członek Biura Politycznego Komitetu Centralnego, I sekretarz Komitetu Wojewódzkiego PZPR. Przyjął też meldunki sztafet z miejscowości powiatu przeworskiego, które przywiozły urny z ziemią z miejsc walk, które W. Kruczek i F. Dąbal wmurowali do jednej wielkiej urny przed pomnikiem. Kompania honorowa Wojska Polskiego i orkiestra złożyła raport Władysławowi Kruczkowi. Podczas uroczystości Michał Szpringer wręczył przewodniczącemu Miejskiej Rady Narodowej Antoniemu Pieli dyplom, za zajęcie II miejsca w konkursie miast o tytuł „Mistrza Gospodarności”. Uroczystemu odsłonięciu pomnika towarzyszyły występy Zespołu Pieśni i Tańca Wojewódzkiego Domu Kultury w Rzeszowie, kapeli Polskiego Radia w Rzeszowie oraz miejscowych zespołów. Po południu odbyła się zabawa ogrodowa i imprezy sportowe, a w klubie cukrowni spotkanie władz wojewódzkich i powiatowych z W. Kruczkiem.
Opr. Małgorzata Wołoszyn
Muzeum w Przeworsku Zespół Pałacowo-Parkowy
fot. Tadeusz Michno
